آسیب و راهبرد مقابله با بحرانهای طبیعی در کشور + زلزله استان کرمانشاه

آسیب و راهبرد مقابله با بحران­های طبیعی در کشور + زلزله استان کرمانشاه

(دکتر علی جعفری داجیوندی)

زلزله ای که در شامگاه 21 آبان ماه 1396 در  شهرهای مرزی استان کرمانشاه (سر پل ذهاب، ثلاث باباجانی، قصر شیرین ، اسلام آباد غرب  و کرند)  رخ داد تاکنون باعث کشته شدن  بیش از 436 نفر از هموطنان عزیزمان شده و خسارتهای مالی فراونی نیز به بار آورده است به نوبه خود به تمام بازماندگان این حادثه دلخراش و غم انگیز تسلیت عرض  نموده  و از خداوند متعال برای آنهای صبر جمیل مسئلت دارم .

هرچند نباید از اقدامات صورت گرفته برخی نهادهای دولتی و غیر دولتی در کمک به حادثه دیدگان  زلزله در استان کرمانشاه چشم پوشی کرد ولی متاسفانه همواره شاهد این موضوع بوده ایم که با وقوع هر حادثه ای اعم از زلزله، سیل، تصادفات و ...  بسیاری از مسئولین کشور در رقابتی تنگاتنگ خود را به صحنه حادثه می رسانند و با دادن  وعده هایی  به مردم آسیب دیده از آنها دلجویی می کنند اما بیشتر مواقع اثبات شده است که بعد از مدتی بسیاری  از حرفهای مسئولین به فراموشی سپرده می شود. مردم حادثه دیده که تمام دار و ندار خود را از دست داده اند به خیال قولهای مسئولین برای گرفتن وام مسکن و تسهیلات لازمه به ادارات مراجعه می کنند ولی در باتلاق بوروکراسی اداری عریض و طویل  گرفتار می شوند. انشالله مسئولین محترم این بار برای حادثه زلزله سهمگینی که باعث خسارتی فراونی به شهرهای محروم و مرزی کرمانشاه گردید هر چه زودتر چاره اندیشی کنند وحداقل امکانات لازم بخصوص در  بحث ساخت مسکن استاندارد که اولین اولویت برای این مناطق سردسیر هست تلاش و قولهای خود را عملی کنند.  

 برخی از راهبردهایی که لازم و ضروری به نظر می رسد مسئولین  کشور در مواقعی که حادثه ناگواری مانند زلزله استان کرمانشاه رخ می دهد بدان توجه کنند بدین شرح است:

1) زلزله کرمانشاه باید درس عبرتی باشد برای تمام مسئولین کشور از بالاترین رده تا پائیین ترین رده که به خوبی به وظایف خود عمل کنند. هرگر نباید این چنین مسائلی به عنوان ابزاری سیاسی بدان نگاه شود متاسفانه در این چند روزه به جای توجه به حل مسئله بسیاری از افراد بدنبال تخریب همدیگر و مقصر جلوه دادن دیگری هستند و نتیجه این اقدامات ناپسند جز ضربه زدن بیشتر به مردم حادثه دیده چیزی دیگر، عاید کسی نمی کند.    

2) مسئولین مربوطه می توانستند قبل از رخ دادن این حادثه ناگوار با دادن تسهیلات لازم  به مردم حادثه دیده بدون بهره بانکی و باز پرداخت بسیار طولانی که قابلیت پرداخت آن را دارا می بودند آنها را صاحب خانه مناسب کنند ولی متاسفانه  این امر  مهم را مورد غفلت قرا دادند. بهتر است از این به بعد،  این زلزله زنگ خطری باشد برای دیگر مناطق ایران، چرا که بسیاری از روستاهها وشهرهای کشور که دارای مسکن استاندارد نیستند با کوچکترین حوادث طیبعی مانند زلزله و سیل تخریب گشته و باید چندین برابر برای جبران خسارتهای آن متحمل ضرر شویم.

3) باید به این نکته مهم توجه گردد صرف ساخت مسکن بدون رعایت اصول ایمنی نمی تواند باعث جلوگیری از حوادث در کشور شود متاسفانه نداشتن وجدان کاری و علم لازم در ساخت مسکن  در ایران باعث اتفاقات روزمره فروانی نه تنها در  کرمانشاه بلکه در سراسر کشور شده است. لازم و ضروری است بندهایی در قرارداد پیمانکاران و صاحبان شرکتهای ساخت وساز گنجانده شود که  در صورت هر گونه اهمال کاری و خسارت جانی باید پاسخگو و مجازات سخت در انتظار آنها باشد.

4) با وجود  تلاشهایی که برای کمک به مردم زلزله زده صورت گرفت یکی از موضوعاتی که باعث ناراحتی بیشتر مردم حادثه دیده شد عدم مدیریت بحران بخصوص در روزهای اولیه بود. برای کنترل و مدیریت بحران در مواقع حوادث ناگواری مانند زلزله استان کرمانشاه اولاً بهتر است مسئولین مربوطه دوره ها و آموزشهای لازم را بگذرانند دوماً از موازی کاری  بسیاری از دستگاههای اجرایی در کمک به آسیب دیدگان جلوگیری شود. هر کدام از دستگاههای اجرایی به فراخور وظایف محوله خود باید در مناطق آسیب دیده وارد عمل شوند. اقدامی که لازم است سازمان مدیریت بحران کشور حتما در آینده نزدیک بدان توجه کند ایجاد هماهنگی لازم بین تمام دستگاههای دولتی وسازمانهای لشکری وکشوری برای مشخص کردن  وظایف هر کدام از آنها  در مواقع بحران است با این اقدام جلوی بسیاری از شلوغ کاری ها و  بی نظمی ها گرفته خواهد شد.

5) از موارد دیگری که باید به آن توجه گردد این است که به جای شماره حسابهای متعدد و بعضاً شخصی بهتر است فقط یک شماره حساب توسط سازمان مدیریت بحران کشور اعلام گردد و تمام مردم و دستگاههای اجرایی کشور ملزم به واریز کمک های نقدی خود فقط به این شماره حساب باشند تا باعث هرج و مرج مالی و حتی بعضاً سوء استفاده برخی افراد نگردد. با واریز تمام پولها به این صندوق با عنوان « صندوق بحران» ، ساماندهی مالی و کمک هرچه سریع تر به آسیب دیدگان ایجاد می گردد.  

6) با توجه به آمارهای ضد و نقیضی که در مواقع بحران های طبیعی داده می­شود برخی افراد منفعت طلب  از این فرصت بدست آمده سوء استفاده می نمایند و با آمار سازی های جعلی پول بیت المال را با ترفندهای مختلف تاراج می کنند لذا لازم است بصورت استانی بانک اطلاعاتی جامعی طراحی گردد تا شاهد بی نظمی وآشفتگی های فراوان در اعلام خسارات وارده و حتی تعداد کشته ها و مصدومان  در مواقع حوادث طبیعی نباشیم. استاندار به عنوان متولی اصلی در هر استان، می توان با رصد این بانک اطلاعاتی در کمترین زمان آمار دقیقی در اختیار رئیس جمهور و دیگر مسئولین کشور - برای خدمت رسانی هر چه سریع تر و منظم تر به مردم آسیب دیده - قرار دهد.